ممكن است بسياري از افراد جامعه اطلاع درستي در مورد وكيل، وكالت، وظايف وكالت و انواع وكالت نداشته باشند. در اين نوشتار به بررسي اين موضوع مي پردازيم:

1- وكيل كيست؟

وكيل به فردي اطلاق مي شود كه از سوي ديگري كه ممكن است شخص حقيقي يا حقوقي باشد براي انجام امري منصوب مي شود و اين كار به واسه ي عقد وكالت صورت مي گيرد. عقدوكالت از عقود مندرج در قانون مدني است كه داراي شرايط و مقررات ويژه اي مي باشد.

2- وكالت چه عقدي است؟

وكالت عقدي است جايز. به اين معني كه با موت و جنون هر يك از طرفين منحل مي شود. وكالت اصولاً عقدي با اجرت است. البته ممكن است با اجرت يا مجاني بودن عقد وكالت در آن ذكر نشده باشد؛ در اين صورت‌وكالت عقدي است با اجرت. در عقد وكالت، وكيل بايد در انجام موردوكالت مصلحت موكل را رعايت نمايد.

3- وكيل پايه يك دادگستري به چه فردي اطلاق مي گردد؟

افرادي كه دانشگاه ها به خواندن رشته حقوق مشغول اند پس از گذراندن دوره ليسانس (يا كارشناسي) مي توانند در آزموني به نام «كانون وكلا» شركت نمايند. در صورت قبولي در آزمون، اين افراد پروانه وكالت اخذ مي كنند و مي توانند به كارآموزي كه 18 ماه مي باشد، بپردازند و پس از گذراندن دوره ي كارآموزي به صورت رسمي در حرفه وكالت مشغول به كار مي شوند.

4- وكيل پايه دو دادگستري به چه فردي اطلاق مي گردد؟

به رغم اينكه وكلاي پايه يك دادگستري حق شركت در تمامي دعاوي را دارند، وكلاي پايه دو صرفاً حق مشاركت در برخي از دعاوي را دارند. در مورد دعاوي كيفري وكيل پايه دو دادگستري تنها مي تواند در دعاوي شركت كند كه مجازات حبس تعزيري آنها كمتر از 10 سال باشد. همچنين، شلاق و جزاي نقدي و اقدامات تأميني و تربيتي نيز مي تواند از سوي وكيل پايه دو دادگستري مورد وكالت قرار بگيرد. در دعاوي حقوقي نيز تنها در صورتي كه اصل خواسته كم تر 500 ميليون تومان باشد، حق شركت در دادرسي براي وكيل پايه دو دادگستري محفوظ است.

5- انواع وكالت كدام است؟

وكالت در يك تقسيم بندي به چهار نوع وكالت تسخيري، معاضدتي، اتفاقي و قراردادي تقسيم مي شود:

الف- وكالت تسخيري: به وكالتي اطلاق مي شود كه در مسائل كيفري از  سوي دادگاه براي متهم در نظر گرفته مي شود.

ب- وكالت معاضدتي: به وكالتي اطلاق مي شود كه در امور حقوقي براي فردي كه توان گرفتن وكيل را ندارد، تأمين مي گردد.

پ- وكالت اتفاقي: به وكالتي اطلاق مي شود كه افراد تحصيل كرده حقوقي كه واجد پروانه وكالت نيستند، تا سه مرتبه در سال مي توانند براي اقرباي نسبي (تا درجه دوم از طبقه سوم) و سببي وكالت نمايند.

ج- وكالت قراردادي: به وكالتي اطلاق مي گردد كه در آن وكيل و موكل با يكديگر عقد وكالت منعقد مي نمايند.

وكالت در تقسيم بندي ديگري به وكالت عام و خاص و مطلق و مقيد تقسيم مي شود.

وكالت عام و خاص

وكالت از جهت موضوع‌وكالت به وكالت عام و خاص تقسيم مي شود. گاهي موضوع وكالت تمامي اموال موكل است كه دراين صورت وكالت عام است و گاهي عقدوكالت مربوط به برخي موضوعات مي گردد كه در اين صورت عقد وكالت خاص است.

وكالت مطلق و مقيد

اين نوع وكالت مربوط به اختيارات تفويض شده به موكل است. اگروكالت مطلق باشد وكيل حق هر گونه دخل و تصرف در اموال موكل را دارد. اما اگر وكالت مقيد باشد وكيل بايد طبق اختياراتي كه از سوي موكل به وكيل اعطا شده عمل نمايد.

  منبع: دادآور مهر