اثبات رابطه زوجيت

ادله‌ي اثبات دعوا در هر امري عبارت‌اند از:

اقرار؛

سند؛

شهادت؛

سوگند.

گاه اثبات رابطه زوجيت ممكن است از طريق اقرار صورت بگيرد. بنابراين چنانچه اثبات رابطه زوجيت با اقرار صورت بگيرد ختم كننده‌ي دعوا است و زوجيت اثبات مي‌گردد.

گاه رابطه‌ي زوجيت با سند ازدواج اثبات مي‌شود. اين سند ممكن است عادي باشد يا رسمي باشد.

چنانچه زوجين شهودي داشته باشد رابطه‌ي زوجيت با شهود اثبات مي‌گردد. چنانچه دو مرد ادعاي زوجيت زني را نمايند، زوجيت اثبات مي‌گردد.

شرايط شاهد عبارت است از: عدالت، ايمان، طهارت مولد، حافظه و حس قوي جهت ضبط حوادث.

در دعاوي غيرمالي مانند نكاح، امكان اثبات رابطه با سوگند وجود ندارد. ماده 230 قانون آيين دادرسي مدني چنين مقرر داشته است:

« در دعاوي مدني ( حقوقي ) تعداد و جنسيت گواه، همچنين تركيب گواهان با سوگند به ترتيب ذيل مي‌باشد :
الف – اصل طلاق و اقسام آن و رجوع در طلاق و نيز دعاوي غيرمالي از قبيل مسلمان بودن، بلوغ، جرح‌وتعديل، عفو از قصاص، وكالت، وصيت با گواهي دو مرد.

ب – دعاوي مالي يا آنچه مقصود از آن مال مي‌باشد از قبيل دين، ثمن مبيع، معاملات، وقف، اجاره، وصيت به نفع مدعي، غصب، جنايات خطائي و شبه عمد كه موجب ديه است با گواهي دو مرد يا يك مرد و دو زن.
چنانچه براي خواهان امكان اقامه بينه شرعي نباشد مي‌تواند با معرفي يك گواه مرد يا دو زن به ضميمه يك سوگند ادعاي خود را اثبات كند. در موارد مذكور در اين بند، ابتدا گواه واجد شرايط شهادت مي‌دهد، سپس سوگند توسط خواهان ادا مي‌شود.

ج – دعاوي كه اطلاع بر آن‌ها معمولاً در اختيار زنان است از قبيل ولادت، رضاع، به كارت، عيوب دروني زنان با گواهي چهار زن، دو مرد يا يك مرد و دو زن.

د – اصل نكاح با گواهي دو مرد يا يك مرد و  دو زن». 

منبع : دادآور نسيم مهر